مصرف مواد مخدر طبیعی و روانگردان

مصرف مواد مخدر طبیعی و روانگردان های صنعتی

استعمال یا مصرف مواد مخدر به معنای وارد کردن این مواد به بدن است و استعمال به صورت کلی، جرم به وسیله نیست هر چند در استعمال برخی مواد مانند تریاک، راه های خاصی همچون فرو دادن دود آن از طریق وافور وجود دارد یا هروئین معمولاً از راه تزریق یا استنشاق از راه بینی مورد استفاده قرار می گیرد.

استعمال مواد مخدر بر خلاف اعتیاد با یک بار مصرف کردن نیز تحقق می یابد و به استعمال مجاز و غیرمجاز تقسیم می شود و آنچه در این جا مورد نظر است استعمال غیر مجاز آن، یعنی استعمال بدون تجویز پزشک برای درمان بیماری یا سایر وضعیت های پزشکی، می باشد.

در خصوص مصرف مواد مخدر ضمن تفکیک بین استعمال مواد مخدر و صنعتی باید اشاره به این کرد که مصرف مواد مخدر بین افراد معتاد و غیر معتاد متفاوت است.

مجازات ها و تکالیف قانونی برای افراد معتاد در مواد زیر بیان شده است.

طبق ماده ۱۵ معتادان مکلفند با مراجعه به مراکز مجاز دولتی، غیردولتی یا خصوصی و یا سازمان‌های مردم‌ نهاد درمان و کاهش آسیب، اقدام به ترک اعتیاد نمایند. معتادی که با مراجعه به مراکز مذکور نسبت به درمان خود اقدام و گواهی تحت درمان و کاهش آسیب دریافت نماید، چنانچه تجاهر به اعتیاد ننماید از تعقیب کیفری معاف می‌باشد. معتادانی که مبادرت به درمان یا ترک اعتیاد ننمایند، مجرمند.

و طبق ماده ۱۶ معتادان به مواد مخدر و روان‌گردان مذکور در دو ماده (۴) و (۸) فاقد گواهی موضوع ماده (۱۵) و متجاهر به اعتیاد، با دستور مقام قضایی برای مدت یک (۱) تا سه (۳) ماه در مراکز دولتی و مجاز درمان و کاهش آسیب نگهداری می‌شوند. تمدید مهلت برای یک دوره سه (۳) ‌ماهه دیگر با درخواست مراکز مذکور بلامانع است. با گزارش مراکز مذکور و بنابر نظر مقام قضایی، چنانچه معتاد آماده تداوم درمان طبق ماده (۱۵) این قانون باشد، تداوم درمان وفق ماده مزبور بلامانع می‌باشد.

تبصره۱ـ با درخواست مراکز مذکور و طبق دستور مقام قضایی، معتادان موضوع این ماده مکلف به اجرای تکالیف مراقبت بعد از خروج می‌باشند که بنابر پیشنهاد دبیرخانه ستاد با همکاری دستگاه‌های ذیربط، تهیه و به تصویب رئیس قوه قضاییه می‌رسد.

تبصره۲ـ مقام قضایی می‌تواند برای یک بار با اخذ تامین مناسب و تعهد به ارائه گواهی موضوع ماده (۱۵) این قانون، نسبت به تلعیق تعقیب به مدت شش (۶) ماهه اقدام و معتاد را به یکی از مراکز موضوع ماده مزبور معرفی نماید. مراکز مذکور موظفند ماهیانه گزارش روند درمان معتاد را به مقام قضایی یا نماینده وی ارائه نمایند. در صورت تایید درمان و ترک اعتیاد با صدور قرار موقوفی تعقیب توسط دادستان، پرونده بایگانی و در غیراین‌صورت طبق مفاد این ماده اقدام می‌شود. تمدید مهلت موضوع این تبصره با درخواست مراکز ذیربط برای یک دوره سه ‌(۳) ماهه دیگر بلامانع است.

تبصره۳ـ متخلف بدون عذر موجه از تکالیف موضوع تبصره (۲) این ماده به حبس از نود و یک (۹۱) روز تا شش (۶) ‌ماه محکوم می‌شود.

در مورد افراد غیر معتاد مصرف کننده مجازات ها به شرح ذیل است:

طبق ماده ۱۹ افراد غیر معتادی که مواد مخدر یا روان‌گردان‌ های صنعتی غیر دارویی استعمال نمایند، برحسب نوع مواد به شرح ذیل مجازات می‌شوند:

1. استعمال مواد مذکور در ماده (۴) به بیست (۲۰) تا هفتاد و چهار(۷۴) ضربه شلاق و یک میلیون(۱.۰۰۰.۰۰۰) تا پنج میلیون (۵.۰۰۰.۰۰۰) ریال جزای نقدی.
2. استعمال مواد مذکور در ماده (۸) به پنجاه (۵۰) تا هفتاد و چهار (۷۴) ضربه شلاق و دو (۲.۰۰۰.۰۰۰) تا ده میلیون (۱۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال جزای نقدی.

توجه داشته باشید که این ماده برای افراد غیر معتاد است. چنانچه برای یک فرد  معتاد مجازات عدم ترک اعتیاد داریم و اگر هم گواهی ماده ۱۵ را اخذ نکند و تجاهر به اعتیاد بکند هم مشمول ماده ۱۶ می شود.

نکته ی ماده ۴ ناظر بر مواد مخدر طبیعی است و ماده ۵ ناظر بر مواد مخدر غیر طبیعی است.