اسناد تجاری

مشاور حقوقی و وکیل پایه یک دادگستری جهت دعاوی مربوط به چک، سفته، رسید و فاکتور، اوراق سهام، ضمانت های بانکی، حوالجات، بارنامه و…


 عقد ضمان عبارت است از اینکه شخص مالی را که بر ذمه دیگری است به عهده بگیرد

حواله عقدی است که به موجب آن طلب شخصی از ذمه مدیون به ذمه شخص ثالثی منتقل می گردد . مدیون را محیل ، طلبکار را محتال ، شخص ثالث را محال علیه می گویند.

بارنامه سندی است که توسط حمل کننده یا نماینده او امضا می شود و بیانگر این است که کالاهایی که نوع، کمیت و شرایط آن ذکر شده است، برای حمل دریافت شده اند و یا بر روی کشتی که عازم مقصد مشخصی است بارگیری شده اند. بارنامه رسید کالا می باشد و بیانگر شرایط و مفادی است که تحت آن کالا حمل می شود.

چك نوشته ای است كه به موجب آن صادر كننده وجوهی را كه نزد محال علیه دارد كلا یا بعضا مسترد یا به دیگری واگذار می نماید.

سفته یا فَته طَلَب، سندی تجاری است که به موجب آن امضا کننده (صادرکننده سفته) تعهد می‌کند مبلغ معینی را در زمان معین یا عندالمطالبه به دیگری در وجه حامل یا شخص معین و یا به حواله کرد آن شخص (گیرنده سفته) بپردازد.

فاکتور یک سند تجاری است که توسط فروشنده برای خریدار صادر شده و محصولات، مقادیر و قیمت‌های توافق‌شده برای محصولات و خدمات که توسط فروشنده برای خریدار فراهم شده را ثابت می‌کند. از دید فروشنده این فاکتور یک فاکتور فروش است. از دید خریدار این فاکتور یک فاکتور خرید است.

سهم قسمتي از سرمايه شركت سهامي است كه مشخص كننده ميزان مشاركت و تعهدات و منافع صاحب آن در شركت سهامي مي باشد. ورقه سهم سند قابل معامله اي است كه نماينده تعداد سهامي است كه صاحب آن در شركت سهامي دارد. سهم ممكن است با نام و يا بي نام باشد.

پرسش و پاسخ

برای تعقیب کیفری صادر کنده چک بلامحل نیاز به شکایت دارنده چک است. دارنده چک برابر قانون به کسی گفته می شود که برای اولین بار چک را به بانک ارائه می دهد و به نام او گواهی عدم پرداخت صادر میشود. برای اینکه تشخیص داده شود چه کسی اولین بار بریا وصول وجه چک به بانک مراجعه کرده است بانک ها مکلفند به محض مراجعه دارنده چک، هویت کامل و دقیق او را در پشت چک با ذکر تاریخ قید کنند. شخصی که چک پس از برگشت از بانک به وی منتقل می شود حق شکایت کیفری ندارد.البته اگر شخصی چک را برگشت بزند و سپس فوت کند ورثه او حق تعقیب کیفری دارند زیرا چک قهرا به آنها منتقل می شود. پس اگر بعد از برگشت چک از بانک بانک دارنده آن را به دیگری انتقال دهد یا حقوق خود را نسبت به چک به هر نحو دیگری واگذار کند تعقیب کیفری متوقف می شود و متهم از این حیث قابل تعقیب نخواهد بود.

برای مثال اگر تاریخ صدور چک ۱۳۹۵/۰۴/۰۱ باشد و سررسید آن ۱۳۹۵/۰۷/۲۰ و صادر کننده در تاریخ ۱۳۹۵/۰۶/۰۵ فوت می کند.برابر ماده ۲۳۱ قانون امور حسبی بدهی های دارای وعده و مدت ( موجل) متوفی بعد از فوت او به روز و حال می شود از این رو در این حالت نیز چون چک در زمان حیات متوفی صادر شده است، با مرگ او بدهی مدت دار او حال خواهد شد بنابر این بانک باید قبل از تاریخ سررسید وجه چک را به دارنده چک پرداخت کند. از سوی دیگر برابر قانون تجارت ماده ۳۱۱ اصولا پرداخت چک نباید وعده داشته باشد. از این رو بانک ها با فرض موجودی باید چک های صادره از متوفی را پرداخت کنند.
در این خصوص بانک منعی ندارد زیرا با صدور چک صاحب چک وجه آن را به شخص دیگری واگذار می کند و این تصمیم در زمان حیات او بوده است.

برابر قانون چک ممکن است در وجه حامل یا شخص معین یا به حواله کرد باشد و اینکه چک با امضا در پشت آن به دیگری منتقل شود. اما هنگامی که صادر کننده چک با قلم زدن عبارت « به حواله کرد » در متن چک حق پشت نویسی را از کسی که چک در وجه او صادر شده سلب می کند. و دریافت کنده هم با پذیرش چک با این وضع موافقت می کند، به نظر می رسد که شخصیت دارنده چک برای صادر کننده مهم بوده و نمیخواهد چک مزبور توسط دیگر ی دریافت شود و باید پذیرفت که در صورت انتقال این گونه چک ها به دیگری بانک می تواند از پرداخت وجه آن به غیر خودداری کند. گرچه در این خصوص نظر مخالف هم وجود دارد و عده ای معتقدند که چک وسیله پرداخت سریع در امور تجاری است و به صرف امضاء و ظهر نویسی قابل نقل و انتقال است.

بله می‌تواند یک راه آن طرح «دادخواست حقوقی» است. به این ترتیب که باید فرم مخصوص دادخواست را دریافت کنید و هزینه دادرسی را بپردازید و این فرم تکمیل شده و مدارک لازم، از جمله «کپی برابر اصل شده چک و گواهی عدم پرداخت» را تحویل مرجع قضایی نمایید.با بودن «اصل چک و گواهی بانک» نزد شما، دادگاه اصل را بر این قرار می‌دهد که شما طلبکار هستید و اگر «خوانده دعوا» دفاع موجه و دلیل معتبر و قانونی نداشته باشد؛ حکم محکومیت وی صادر می‌شود و بعد از قطعی شدن حکم، می‌توانید اموال صادر کننده چک را توقیف کنید و اگر اموال قابل توقیف نداشت؛ می‌توانید «تقاضای جلب و بازداشت» او (اعمال ماده ۲ قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی) را نمایید. در این حالت بدهکار تا زمان پرداخت بدهی خود یا صدور حکم اعسار بازداشت می‌شود.

چک صادر می‌شود تا بانک مبلغ مندرج در آن را بپردازد. خوب اگر مبلغ چک از موجودی ما در بانک بیشتر باشد طبیعی است  که بانک نمی‌تواند آن را پرداخت نماید؛ در نتیجه به این چک «بی‌محل» گفته می‌شود. بانک به تقاضای دارنده چک، یک گواهی صادر می‌کند که به آن «گواهی عدم پرداخت» گفته می‌شود.

چک روز: به طور ساده یعنی چکی که «تاریخ وصول» آن همان «روز صدور چک» باشد. اجازه دهید یک مثال بزنم. بنده امروز ۱۱/۶/۹۲ یک چک بنویسم و تاریخ چک را هم ۱۱/۶/۹۲ قید کنم؛ یعنی همین امروز این چک قابل وصول است.

چک وعده‌دار: به طور ساده یعنی «تاریخ وصول» چک برای روزی «غیر از روز صدور چک» باشد. باز هم مثال می‌زنم. بنده امروز ۱۱/۶/۹۲ چک را بنویسم اما تاریخ وصول آن را «روز» یا «هفته» یا «ماه» یا «سال» بعد بنویسم فرقی نمی‌کند «چند روز»، همین که تاریخ وصول چک، امروز نباشد چک وعده‌دار است.

چک ضمانتی: خیلی وقت‌ها در معاملات و سایر روابط کاری و تجارتی از چک، به عنوان تضمین استفاده می‌شود. مثلا چک «تضمین تخلیه» که صاحبخانه‌ها، از مستاجر می‌گیرند یا چک ضمانتی که کارفرما، از کارمند یا پیمانکار می‌گیرد.

چک مشروط: خیلی وقت‌ها چک بین اشخاص رد و بدل می‌گردد؛ اما وصول وجه آن به شرط انجام کاری است. مثلا بابت «معامله ماشین» چکی صادر می‌گردد؛ اما وصول چک به شرط «تحویل ماشین» است.

چک سفید: که می‌توان آن را به چند قسمت تقسیم کرد چک سفید تاریخ یعنی: همه متن چک تکمیل شده؛ اما تاریخ وصول آن سفید است. چک سفید مبلغ یعنی: همه متن چک نوشته شده؛ اما مبلغ چک سفید است. چک سفید گیرنده یعنی: همه متن چک نوشته شده؛ اما نام گیرنده وجه سفید است. چک سفید امضا یعنی: چک فقط امضا شده و سایر قسمت‌های آن سفید است

آخرین اخبار و مقالات

آذر ۱۳۹۸

سـفـتـه و نحوه صدور، وصول و واخواست آن

سـفـتـه و نحوه صدور، وصول، واخواست و سفته سفید امضا   مقدمه: یکی از نیازهای شایع مردم خصوصاً تجار، انجام معامله نسیه است. خریداران نیازمندکالا هستند اما لزوما پول نقد در اختیار ندارند، بنابراین باید سندی را طراحی کرد که حتی الامکان شبیه پول بوده و رغبت فروشندگان به انجام معامله نسیه را افزایش دهد. چک و سفته این مقصود را برآورده می کنند. در این نوشتار به بررسی سفته و آثار و احکام آن می پردازیم: سفته در لغت به معنای چیزی است...

سند تک برگ

سند تک برگ و مراحل اخذ سند تک برگی  نگهداری از سند های قدیمی و اصطلاحاً منگوله دار کاری نسبتا سخت و نیازمند مراعات برخی مصالح است، زیرا در طی زمان دچار فرسودگی، پارگی، از بین رفتن، کمرنگ و ناخوانا شدن نوشته ها و ... می‎شود، از طرف دیگر چون به صورت دستنویس تنظیم می‎شدند مشکلاتی از قبیل بد خط بودن، ناخوانا بودن، غلط‎های انشایی و املایی و .... را داشتند و قابل جعل و .... بودند. با توجه به مشکلاتی که...

خسارت تاخیر تادیه

خسارت تاخیر تادیه   قانونگذار در قوانین مختلفی به بحث خسارت اشاره کرده است.   خسارت تاخیر تادیه موضوع ماده ۵۵۲ قانون آیین دادرسی مدنی:" در دعاویی که موضوع آن دین و از نوع وجه رایج بوده و با مطالبه داین و تمکن مدیون، مدیون امتناع از پرداخت نموده، در صورت تغییر فاحش شاخص قیمت سالانه از زمان سررسید تا هنگام پرداخت و پس از مطالبه طلبه کار، دادگاه با رعایت تناسب تغییر شاخص سالانه که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می...

سفته یا چک تضمین حسن انجام کار

دادن سفته یا چک تضمین حسن انجام کار به کارفرما یکی از مواردی که در حین استخدام کاملا به صورت عرف درآمده است، گرفتن سفته یا چک تضمین از کارگر توسط کارفرما می باشد. در نوشتار زیر به بررسی اثر این اقدام در می پردازیم. آیا طبق قانون کار و سایر قوانین، کارفرما حق دارد چک یا سفته ایی را بابت ضمانت حسن انجام کار، از کارگر بگیرد؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که از نظر قانونی منعی برای این کار وجود...